Za sve one koji žele da se takmiče iz srpskog jezika, evo šta nam je ove godine na repertoaru za VIII i II razred.
VIII razred
Opštinsko takmičenje
Srpski jezik među drugim slovenskim jezicima. Dijalekti srpskog jezika (osnovni podaci). Narodni jezik (jezik kao skup dijalekata) i književni jezik. Pojam normirawa.
Razvoj srpskog književnog jezika: srpskoslovenski, ruskoslovenski, slavenosrpski, Vukova reforma jezika, pisma i pravopisa, književni jezik Srba od Vuka do danas (osnovni podaci). Razvoj leksike srpskog jezika (osnovni podaci).
Jezici nacionalnih manjina (osnovni podaci).
Jezik svakodnevne komunikacije – govorni i pisani.
Glavne osobine pisanih stilova javne komunikacije – publicističkog, naučnog, administrativnog.
Sintagme – pridevske, priloške, glagolskle.
Osnovne funkcije i značenja glagolskih oblika (obnavljanje i proširivanje znanja). Upotreba glagolskih oblika u pripovedanju.
Građenje reči – obnavljanje; kombinovano građenje, građenje pretvaranjem. Glasovne promene u vezi sa građenjem reči.
Pravopis: upotreba velikog slova, interpunkcija, spojeno i rastavljeno pisanje reči; pisanje skraćenica
Gradsko takmičenje
Zavisne predikatske rečenice: obeležja (zavisni veznici, veznički spojevi itd.)
Vrste zavisnih rečenica: izrične (u užem smislu i zavisnoupitne), odnosne, mesne, vremenske, uzročne, uslovne, dopusne, namerne, posledične i poredbene.
Konstituentska funkcija zavisne rečenice u okviru više rečenice (nezavisne ili zavisne) ili sintagme.
Interpunkcija u vezi sa zavisnim rečenicama.
Naporedni odnosi među zavisnim rečenicama (sastavni, rastavni, suprotni).
Glavna pravila standardne akcenatske norme i sistematizovanje znanja o akcentima.
Republičko takmičenje
Iskazivanje rečeničnih članova zavisnom rečenicom i predloško-padežnom konstrukcijom. Izražavanje pomoću glagola i glagolskih imenica. Preimućstvo imeničkog načina izražavanja (u nekim slučajevima on je precizniji i ekonomičniji) i njene mane (slikovitost se gubi, a rečenica teže prati).
Jednoznačne i višeznačne reči; homonimija. Prikazivanje polisemije i homonimije u velikim jednojezičnim rečnicima. Metafora i metonimija kao način da reč stekne novo značenje.
Pravopis: prilagođeno pisanje imena iz stranih jezika. Pisanje polusloženica.
II razred
Opštinsko takmičenje
Književni jezik.
Početak standardizacije srpskog književnog jezika i pravopisa u prvoj polovini 20. veka Razvoj srpskog književnog jezika u 19. i 20. veku
Osnovni principi srpske književne norme. Ekavski i ijekavski izgovor. Ćirilica i latinica.
Morfologija (u užem smislu):
– Vrste reči; promenljive i nepromenljive reči. Morfološke i klasifikacione kategorije reči.
– Imenice. Imeničke kategorije (padež i broj; rod). Vrste imenica. Osnovno o deklinaciji imenica.
– Pridevi. Pridevske kategorije (rod, broj, padež, vid, stepen poređenja). Vrste prideva. Osnovne karaktarestike deklinacije i komparacije prideva.
Pravopis: pravopisni znaci. Rastavljanje reči na kraju retka.
Gradsko takmičenje
Zamenice: imeničke zamenice – lične i nelične. Pridevske zamenice. Deklinacija zamenica.
Brojevi: glavni i redni brojevi. Vrste glavnih brojeva: osnovni, zbirni, brojne imenice na -ica (dvojica, trojica itd.), brojni pridevi (jedni, jedna, jedno; dvoje, dvoje, dvoja)
Pravopis: skraćenice
Republičko takmičenje
Glagoli: neprelazni, prelazni i povratni; podela galogola po vidu. Morfološke glagolske kategorije: vreme i način; lice i broj (i rod – kod oblika koji razlikuju rod); stanje – aktiv i pasiv; potvrdnost/odričnost. Konjugacija (glagolske osnove, glagolske vrste, lični i nelični oblici, oblici pasiva)
Pravopis: sastavljeno i rastavljeno pisanje reči.
